Chuyến giao lưu của nông dân trồng mía miền Trung - Tây nguyên, tại miền Tây Nam bộ
NGƯỜI TRỒNG MÍA SỐNG ĐƯỢC, NHƯNG…
Hằng năm, vào dịp nông nhàn với người trồng mía, Cty CP phân bón Bình Điền lại tổ chức đưa nông dân làm mía giỏi đi giao lưu, học hỏi kinh nghiệm sản xuất kết hợp tham quan, du lịch tại nhiều vùng, miền trong và ngoài nước. Năm nay, Bình Điền đưa 50 nông dân miền Trung- Tây nguyên đi giao lưu tại đồng bằng sông Cửu Long và tham quan du lịch tại đất nước Chùa Tháp.
* Đáng học tập…
Căn nhà của nông dân Nguyễn Văn Nhị, ở phường Hiệp Thành, thị xã Ngã Bảy, tỉnh Hậu Giang “chật cứng” khách. Tất tật con cháu trong nhà được ông Nhị huy động ra tiếp đoàn nông dân trồng mía đến từ miền Trung. Một số khách nôn nóng ra coi liền vườn mía hơn 1ha của ông Nhị trồng kế bên nhà. Khách “nhào vô” ruộng, vạch lá mía, gõ thân cây mía, coi sâu đục thân…rồi “phán” rôm rả. Số khác sà vào, ngồi chật trên bộ vạt lớn và ghế nhựa xếp kín căn phòng khách rộng. Cứ như đã quen biết nhau từ trước, đoàn khách miền Trung thi nhau hỏi chủ nhà về mía. Có người mang giấy viết ra tính toán, rồi gật gù “Mía làm hằng năm không lưu gốc, nước tưới quanh năm không thiếu, đầu tư nhiều, bẹ mía luôn được bóc sạch nên vườn mía thông thoáng, ít sâu đục thân, cây mía cứng, sáng, cả năng suất và chữ đường đều cao”.
Với năng suất 200 tấn mía cây/ha, chữ đường trên 9, giá bán 900 đồng/kg như hiện nay, người trồng mía thu gần hai trăm triệu đồng/ha. Trừ hết các chi phí (khoảng 100 triệu đồng), còn thu lời từ 80 đến 100 triệu. “Chà, vậy có vài héc là sống phè phỡn rồi”- Lão nông Phùng Bá Dũng, ở Gia Lai xúyt xoa.
“Cái đặc sắc ở đây là người ta có Câu lạc bộ 200. Cái này hay lắm”- Lão nông Trần Văn Bàn, ở xã Sơn Duyên, huyện Sơn Hòa, tỉnh Phú Yên, nói.
“Phụng Hiệp có 1 CLB 200 với trên 100 hội viên. Điều kiện vào hội là phải có tối thiểu 7000 m2 đất chuyên trồng mía và phải đạt năng suất 200 tấn mía cây/ha/năm với chữ đường từ 9 trở lên. Ban giám khảo xét công nhận hội viên gồm thành viên nhà máy đường, lãnh đạo địa phương và ban quản lý CLB. Vào CLB hội viên thường xuyên được nhà máy tập huấn kỹ thuật, được hỗ trợ giống, phân bón không tính lãi, được bao tiêu 100% sản phẩm. Hằng năm được xét khen thưởng, được nhận học bổng cho con cháu theo học các trường. Nhà máy còn tặng một số cổ phần cho CLB làm quỹ hoạt động. Tới đây sẽ nâng lên thành CLB 20 tấn đường ”- Ông Nguyễn Hoàng Ngoan, phó TGĐ Cty mía đường Cần Thơ, nói.
Nghe xong, ông Nguyễn Văn Phòng, cán bộ phòng Nông vụ, Cty CP đường Kon Tum, gật gù: “Đợt nầy về, trên mình cũng phải học, phải làm theo cái CLB này thôi. Trước mắt có thể đặt ra cái khung là CLB 100 (100 tấn/ha cũng là cao lắm với đồng đất trên mình rồi) chẳng hạn và hạn mức phải có từ 5 ha mía trở lên mới được xét vô CLB.”
*Người trồng mía sống được, nhưng…
Ở miền Trung- Tây nguyên đất rộng, nhưng không phải vùng nào cũng tốt. Thời tiết lại rất khắc nghiệt, vào mùa khô có khi suốt 3 tháng trời không có được một giọt nước mưa. Cây mía cứ phải oằn mình mà chịu đựng qua suốt một năm trời. Người trồng mía có vùng phải đầu tư lớn mà năng suất và chữ đường thu được không cao.
Ông Lô Văn Bốn, ở xã An Xuân, huyện Tuy an, Phú Yên, cho biết: “Đất trồng mía đá không à, 70% phải cuốc lỗ bỏ hom giống, chỉ có 30% làm được bằng máy cày, vì vậy phải lưu gốc từ 4 đến 6 năm, chớ không thể bỏ gốc hằng năm như ở Hậu Giang. Mỗi ha tối đa cũng chỉ thu được 50 tấn mía cây. Nếu bán với giá 800 đồng/kg thì được 40 triệu đồng mà chi phí cho 1 ha không dưới 30 triệu. Số tiền trên 10 triệu đồng gọi là lãi đó thực ra chỉ đủ trả cho “công nhà” mà thôi.”
Ông Phạm Phú, ở xã Ninh Xiêm, huyện Ninh Hòa, Khánh Hòa, thừa nhận: “Người trồng mía không phải lo đầu ra như lúa hoặc các cây trồng khác vì đã có nhà máy đường bao tiêu hết, nhưng làm dưới 10 ha/1 hộ thì cũng chỉ đủ sống, còn nếu chỉ có dưới 1ha/hộ thì cuộc sống sẽ rất chật vật. Nói thật lấy công làm lời thì được, chớ làm mía theo kiểu kinh doanh hàng hóa hiện nay ở đây là hơi khó đấy. Tui không hiểu nhà nước quản lý ra sao mà để đường ngoại giá rẻ tràn vô ào ào, làm cho ngành mía đường trong nước ngắc ngoải vậy?”
Vốn, phân bón, giống đều được Cty cho trả chậm, có Cty tính lãi suất theo lãi suất ngân hàng, có Cty không tính lãi, tới lúc cân mía mới thanh toán; nhưng ở Hậu Giang thì “nhà máy không dám cho dân ứng trước vốn sản xuất nữa vì họ đã bị mất vốn quá nhiều rồi, nên phải đi vay ngân hàng, mà vay ngân hàng lại rất vướng cái khoản tài sản thế chấp, họ cho vay tối đa 40 triệu đống/ha, rất khó xoay sở”- Ông Nhị nói.
* Bình Điền đã và tiếp tục góp thêm một tay
Những bộ sản phẩm phân bón chuyên dùng cho mía của Cty Bình Điền từ nhiều năm nay đã được nông dân trồng mía trong cả nước, nhất là các tỉnh miền Trung- Tây nguyên tin dùng. Ông Đặng Ngọc Anh, ở xã Eapo, huyện Kư Zup, Đak Nông trồng hơn 100 ha mía, nói: “Hồi nào tới giờ tôi “xài” Đầu trâu chuyên dùng cho mía không à. Bón phân Đầu trâu lá mía không xanh đậm như bón một số loại phân bón khác, nhưng lá mía cứng, cây chắc, ít bị sâu bệnh, cho năng suất và chữ đường cao.”- ông Anh nói.
Kỹ sư Phạm Ngọc Tuấn, trưởng vùng miền Trung, Cty Bình Điền, cho biết: “Về giá cả thì phải theo, phải chấp nhận với giá thế giới thôi. Đường ngoại, từ Thái Lan vào Việt Nam được vì giá thành của họ thấp. Nếu nhà máy đường thu mua giá 800 đ/kg mía tươi thì họ đã có lãi kha khá rồi, trong khi ở miền Trung ta phải 900 đ/kg mới cơ bản đủ chi phí. Vì vậy bằng mọi cách phải tăng năng suất, phải thu được từ 70 tấn mía cây/ha trở lên, mới có lãi. Tăng năng suất phải đồng thời với tăng chữ đường, chứ cứ ném ure nhiều vào, cây mía tốt um, nặng cân mà chữ đường giảm thì lại hỏng. Cái này là kết qủa của nhiều khâu, nhiều yếu tố, trong đó có phân bón. Bình Điền cam kết cung ứng phân bón cho cây mía phát triển tốt nhất với giá bán hợp lý nhất.”
“Dự kiến cuối năm 2013 này Bình Điền sẽ cho ra dòng sản phẩm một hạt tan chậm, thích hợp bón cho cây mía ở những vùng đất ít mưa của miền Trung- Tây nguyên.”- GS.TS Nguyễn Bảo Vệ, thành viên Hội đồng khoa học- Cty Bình Điền, chuyên gia về cây mía, cho biết như vậy.