Trả lời câu hỏi giao lưu trong chương trình “Đồng hành và chia sẻ” kỳ tháng 06/2011 phát sóng trên Đài Phát thanh – Truyền hình ĐăkLăk (DRT)

Hỏi: Cây ngô trồng vụ 1, 2 khi ra trái số lượng hạt ít. Tại sao?

(Nguyễn văn Dần, Thôn Đoàn kết- Xã Cưhuê- H. Eakar)

Đáp: Loại trừ yếu tố giống có vấn đề, số lượng hạt ít so với tiềm năng cho năng suất của giống do các nguyên nhân sau:

1. Thụ phấn, thụ tinh không đầy đủ vì thời tiết vào lúc trổ cờ phun râu bất thuận. Khủng hoảng thiếu nước đặc biệt nghiêm trọng trong thời kỳ trổ cờ - phun râu. Trong thời kỳ này, ẩm độ đất không đầy đủ sẽ gây ra sự giảm trầm trọng năng suất do giảm số hạt trên hàng của bắp ngô. Nếu thiếu nước nghiêm trọng xảy ra vào thời kỳ này, sự phun râu bị chậm lại trong suốt thời kỳ cờ tung phấn, có khi cây phun râu sau thời kỳ tung phấn. Bầu noãn của các râu phun ra sau khi cờ tung phấn sẽ không thụ tinh được và sẽ không có hạt, không tạo thành năng suất.

2. Có sự thiếu hụt một số chất dinh dưỡng đối với nhu cầu cây ngô:

+ Thiếu kali có thể làm bắp bị không đầy hạt ở đầu bắp.

+ Các ruộng gieo với mật độ cao, bón đầy đủ NPK, cây không có bắp hay bắp không có hạt có thể do thiếu chất vi lượng bore.

Biện pháp khắc phục:

1. Do nguyên nhân 1: Yếu tố thời tiết khó khắc phục. Nếu ruộng ngô ở nơi có điều kiện tưới thì năm nào bị hạn đúng thời kỳ trổ cờ, phun râu cần tưới nước nếu không sẽ bị giảm năng suất trầm trọng. Nếu không tưới được nước để khắc phục hạn hán vào thời kỳ trỗ cờ phun râu thì không nên bón thêm phân sau đó vì sẽ không cải thiện được năng suất ngô, gây lãng phí phân bón.

2. Do nguyên nhân 2: Bón phân cân đối ngay từ đầu vụ gieo trồng giúp bắp ngô đầy hạt:

- Bón lót: 150-200kg NPK 16-16-8-13S TE hoặc 20-20-15 TE, rạch hàng, rải phân hữu cơ (nếu có) và phân khoáng vào rãnh, trộn lấp phân vào đất, gieo hạt ngô và lấp hạt.

- Bón thúc thời kỳ 6-8 lá: 300kg NPK 16-8-16-13S TE, bón theo hàng gieo ngô, cách gốc 7-10cm, xới xáo lấp phân vào đất để hạn chế mất phân.

- Bón thúc thời kỳ 10-11 lá (trước trổ): 300 kg NPK 16-8-16-13S TE

TE là các yếu tố dinh dưỡng trung vi lượng được phối trộn thêm vào phân bón nhằm đảm bảo được nhu cầu về trung vi lượng của cây trồng.

Đối với các loại đất có độ pH <5 nên bón thêm 500kg vôi khi làm đất.

Đây chỉ là mức bón chung cho cây ngô lai trồng trên các vùng đất cao nhờ nước trời, tuỳ theo tính chất đất có thể điều chỉnh lượng phân bón cho phù hợp hơn.

Hỏi: Biện pháp xử lý mọt đục cành cà phê?

(Nguyễn Văn Tuyết, xã Xuân Phú, Eakar)

Đáp: Mọt đục cành thường phá hoại trên cà phê kiến thiết cơ bản và cà phê ghép cải tạo (khoảng năm thứ 2, 3 sau khi trồng mới hay ghép cải tạo) nhiều hơn cà phê kinh doanh. Mọt bắt đầu xuất hiện từ đầu mùa khô và phát triển mạnh vào giữa và cuối mùa khô. Mọt phá hại trên các cành tơ, nhất là trên vườn cà phê kiến thiết cơ bản. Mọt đục một lỗ nhỏ bên dưới cành tơ làm cho cành bị héo dần và chết. Hiện nay chưa có thuốc phòng trừ hiệu quả vì vậy biện pháp tốt nhất là phát hiện kịp thời và cắt bỏ các cành bị mọt tấn công. Nên cắt phía trong lỗ đục khoảng 2 cm và đốt các cành bị mọt để ngăn chặn sự lây lan của mọt.

Hỏi: Cây cà phê kinh doanh bị chết cành. Hỏi giờ cắt cành ghép lại được không?

(Lâm Ngọc Sơn, Xóm 9, Thôn 8, xã Pơng Drang, Krongpuk)

Đáp: Cây bị chết cành do kiệt sức sau một vụ quả nhiều hay bị tấn công bởi các loại sâu bệnh hại như rỉ sắt, tảo đỏ, bệnh khô cành khô quả, v.v... nhưng bộ rễ vẫn còn khoẻ thì có thể ghép cây lại để có bộ cành tán cây khoẻ hơn, ít bị sâu bệnh và cho năng suất cao hơn. Cây sẽ được cưa cách mặt đất 30-40cm, nuôi chồi vượt mọc lên từ gốc, ghép chồi các dòng vô tính chọn lọc vào các chồi gốc này.

Hỏi: Bón vôi cho cà phê có hiệu quả gì? Có hạn chế được sâu bệnh không? Nên bón vào thời kì nào?

(Hoàng Đức Thọ, Buôn Đôn, thôn Hòa nam 2, xã EaNuôl, Buôn Đôn)

Đáp: Bón vôi có tác dụng:

- Điều chỉnh độ chua đất, làm đất bớt chua.

- Cung cấp Ca, là một yếu tố dinh dưỡng trung lượng rất cần thiết của nhiều loại cây trồng.

- Tạo điều kiện tốt cho sự phát triển của nhiều loại vi sinh vật có ích trong đất, thúc đẩy quá trình phân giải chất hữu cơ thành các chất dinh dưỡng dễ tiêu cho cây sử dụng.

- Vôi khử độc cho đất khi trong đất có nhiều chất độc như H₂S, Fe, Al

- Có khả năng tiêu diệt một số loài sâu bệnh hại trong đất (chỉ các loài thích phát triển ở môi trường chua).

Đối với cây cà phê, vôi có thể bón vào bất kỳ thời gian nào trong năm vì không bị mất đi do bay hơi, tuy vậy để thuận tiện cho cây trồng sử dụng, thường được bón trong mùa mưa. Khi bón tung đều khắp mặt đất dưới tán cà phê, tiếp xúc càng nhiều với đất mặt càng tốt, không cần bón theo rãnh. L iều lượng 500-1000kg/ha. Vôi có tác dụng lâu dài đến 2-3 năm nên không cần bón hàng năm. Nên bón vôi cách các đợt bón phân đạm khoảng 20 ngày để tránh phản ứng có thể xảy ra giữa vôi và phân đạm làm mất phân đạm.

Hỏi: Cà phê kinh doanh muốn bón phân theo mùa nhưng không biết quy trình bón như thế nào?

(Nguyễn Đức Mỹ, Thôn3, Xã Bình Thuận, TX Buôn Hồ)

Đáp: Bón phân hợp lý là một trong những biện pháp kỹ thuật quan trọng để giúp vườn cây đạt năng suất cao. Để có một công thức phân bón phù hợp nhất, ông nên lấy mẫu đất vườn cà phê đem đến các cơ quan chuyên ngành phân tích để được hướng dẫn bón phân. Nếu không có điều kiện phân tích đất ông có thể bón phân theo hướng dẫn sau (cho vườn cà phê đạt năng suất khoảng 13 -15 tấn quả/ha):

- Phân chuồng: 20 m³/ha, 2-3 năm 1 lần, nếu không có phân chuồng có thể bón các loại phân hữu cơ sinh học Biorganic Đầu Trâu với lượng 1-2 kg/cây, 1 năm 1 lần.

- Vôi: 500 kg/ha, 2-3 năm 1 lần.

- NPK Đầu Trâu mùa khô (20-5-6-TE) 300kg/ha vào lần tưới thứ nhì.

- NPK Đầu Trâu Agrotain 18-16-8: 500kg/ha vào đầu mùa mưa.

- NPK Đầu Trâu 16-8-16 – 13S+TE: 700kg và giữa mùa mưa.

- NPK Đầu Trâu 16-8-16 – 13S+TE: 500- 600kg và cuối mùa mưa.

Ngoài ra, mỗi năm ông nên phun thêm phân bón lá cho vườn cà phê, dùng Đầu Trâu 007 và 008 để phun 2-3 lần/năm.

Hỏi: C à phê tưới nước 10 ngày sử dụng phân bón lá được không? Nên sử dụng phân nào?

(Trần Văn Dư, Khối 17 – TT Phước An – Krongpak)

Đáp: Sau tưới 10 ngày cây cà phê đã héo lá nên phun phân bón lá kém hiệu quả. Nếu cần phải phun trong mùa khô thì nên phun ngay sau khi cây được tưới nước, lá cây còn tươi giúp vào việc hấp thụ phân có hiệu quả hơn. Thường thì phân bón lá được phun trong mùa mưa vào những ngày thời tiết nắng ráo. Lúc này quả cũng tăng trưởng nhanh, cần nhiều dinh dưỡng nên việc bổ sung dinh dưỡng qua lá cũng rất hiệu quả. Nên phun các loại phân bón lá cân đối về hàm lượng đa, trung và vi lượng. Có thể phun các loại phân bón lá Đầu Trâu 007 và 009.

Hỏi: Bón 1 ha cà phê cần bao nhiêu kg: Cu, Zn, Bo, Mg? Trộn phân bón lá với ure được không?

(Trần Đình Sơn, thôn Nam Tân, xã CưK Pô, Krông Buk)

Đáp:

1/ Cu, Zn, Bo, Mg nói ở câu hỏi là các chất nguyên chất, trong đó Mg là chất trung lượng, các chất còn lại là vi lượng.

+ Lượng Mg cần cho cây trồng được tính bằng MgO. Vườn cà phê có năng suất 3-4 tấn nhân cần khoảng 60-75 kg MgO/ha/năm. MgO có trong phân lân Nung chảy, trong phân NPK hỗn hợp Đầu Trâu cũng có phối trộn một tỷ lệ Mg bảo đảm cho nhu cầu cây.

+ Zn, Bo là nguyên tố vi lượng cần thiết cho cây cà phê nhưng chỉ với lượng rất nhỏ. Liều khuyến cáo cho Zn chỉ từ 5-10 kg Zn/ha/năm và Bo là 1,2 – 3,2 kg B nguyên chất.

Khi mua các loại phân Bo, Zn trên thị trường cần chú ý đến hàm lượng các chất này trong phân thương phẩm để tính ra lượng cần thiết. Nếu bón Zn ở dạng Sulphat kẽm có 23% Zn thì chỉ cần 20-40kg/ha/năm. Phân Bo thường là Borax có hàm lượng B từ 11-20% tuỳ mức độ ngậm nước. Có thể bón 30kg borax (có 11%B)/ha/năm

+ Cu: Đồng (Cu) cũng là nguyên tố vi lượng có tác động tốt đến năng suất cà phê. Tuy vậy các loại thuốc BVTV được sử dụng cho cà phê thường chứa đồng nên tác dụng của việc bón hoặc phun Sulphat đồng (CuSO₄) ít khi thấy rõ. Đồng bón vào đất có tác dụng kéo dài và hiệu lực của nó có thể từ 2-8 năm. Không nên bón hàng năm để tránh sự tích luỹ đồng trong đất. Liều lượng bón tối đa là 20 kg sulphát đồng/ha.

2/ Trộn phân bón lá với Urê để phun được không?

Ure là đạm (N) có thể hoà loãng ở nồng độ 0,1% để tưới hay phun cho cây trồng. Trong phân bón lá thường đã được nhà sản xuất phối trộn N, P₂0₅, K₂0 và các chất trung vi lượng cần thiết nên bạn không nên trộn thêm Ure vào phân bón lá để phun. Chỉ khi nào bạn dùng riêng một loại trung vi lượng nào đó như Sulphat Zn, Sulphat manhê để phun cho cà phê thì có thể trộn thêm Ure. Tuy vậy, cũng không nên tự trộn nếu bạn không tính toán được nồng độ thích hợp, đề phòng cháy lá.

Có thể dùng Đầu Trâu 007 và 008 để phun 2-3 lần/năm, có đầy đủ cân đối các chất N, P₂0₅, K₂0 và các chất trung vi lượng cần thiết cho cà phê.

Hỏi: Men vi sinh ủ vỏ cà phê đống cao. Hỏi vi sinh vật có bị chết?

(Phan Bá Cường, Thôn Độc Lập - xã eaHồ -Krongnang)

Đáp: Nhiệt độ cao trong khi ủ giúp vào việc phân giải chất cellulose và các hợp chất hữu cơ khác trong đống phân thành chất dễ tiêu để cây trồng sử dụng. Sau khi phân đã hoai thì nhiệt độ đống ủ hạ xuống và phân không còn mùi hôi, lúc này đem sử dụng tốt. Nếu để tự nhiên, tưới nước vào thì đống ủ cà phê cũng tăng nhiệt độ lên để làm quá trình phân huỹ nhưng rất chậm. Để thúc đẩy nhanh quá trình phân huỹ và tăng chất lượng phân ủ người ta đưa men vi sinh vào. Men vi sinh là một tập đoàn vi sinh vật gồm nấm, vi khuẩn, xạ khuẩn. Vì quá trình tăng cao nhiệt độ là quá trình cần thiết để phân giải đống phân ủ nên tập đoàn vi sinh vật trong men vi sinh phải bao gồm các loại vi sinh vật đã được chọn lọc và chịu nhiệt. Khi nhiệt độ tăng cao có thể giết chết một số vi sinh vật gây bệnh, gây hại khác có trong phân súc vật, trong đống ủ.

Hỏi: Vườn cà phê bị nhiễm phèn. Sử dụng phân nào để khắc phục tình trạng trên?

(Nguyễn văn Sơn, Thôn Tân Lập A - Xã Hòa An - Krong Păk)

Đáp: Đất phèn là loại đất thường hình thành ở các vùng đồng bằng ven biển, hay các nơi trũng ở vùng cao, nơi mà có nhiều xác bả sinh vật có chứa nhiều lưu huỳnh (S) tích tụ. Các sinh vật này phân huỷ tạo ra nhiều S, trong điều kiện yếm khí S kết hợp với sắt (Fe) tạo thành chất sinh phèn FeS₂, rồi khi thoát nước, gặp điều kiện thoáng khí chất sinh phèn giải phóng thành acid làm đất rất chua, có thể gây ngộ độc cho rễ cây. Đất phèn chua, nghèo, hoạt động của vi sinh vật rất yếu, không tốt cho cây trồng. Có thể nhận biết đất phèn ở các vùng mà trong tầng đất có các đốm rỉ màu vàng của sắt (Fe 3+). Cà phê thích hợp với đất cao, thoát nước tốt nên khả năng vườn cà phê nhiễm phèn là không có. Nếu ông trồng cà phê ở những nơi trũng, có thời gian ngập nước trong năm thì đó không phải là loại đất thích hợp cho cà phê.

Có thể vườn cà phê của ông cũng ở trên đất đồi, nhưng đất chua, bị nghèo kiệt dinh dưỡng, cà phê phát triển kém. Bên cạnh việc bón phân hoá học bón đủ và cân đối đúng nhu cầu của cây cà phê, ông nên bón thêm vôi và phân hữu cơ với lượng lớn để cải tạo. Vôi bón 1000-2000kg/ha, 3 năm một lần, phân chuồng bón 15kg/cây 3 năm một lần. Nếu không có phân chuồng dùng phân hữu cơ sinh học Biorganic Đầu Trâu, bón 2-3 kg/cây/năm.

Hỏi: Nhà có 1 cây cà phê ghép có quả mà không có nhân. Chọn giống và ghép thế nào?

(Ngô Hữu Hiệp, Thôn 6 - Xã EaĐrông - TX Buôn Hồ)

Đáp: Nếu trong 1 vườn chỉ có 1 cây có quả mà không có nhân thì đó là do giống. Ông có thể cưa cây này đi để ghép chồi của dòng vô tính tốt vào thay thế cây này. Chồi giống phải mua ở các cơ quan có chức năng sản xuất chồi ghép. Các dòng vô tính đã được công nhận để đưa ra sản xuất là TR4, TR5, TR6, TR7, TR8, TR9, TR11, TR12, TR13 do Viện Khoa học kỹ thuật Nông Lâm Nghiệp Tây Nguyên chọn lọc.

Hỏi: Phân heo bón có ảnh hưởng gì cho cà phê không?

(Vũ Văn Chiến, Số 53 - Ngô Quyền - TT Quảng Phú – Cưmgar)

Đáp: Phân gia súc, gia cầm, phân trâu bò đều là các nguồn phân hữu cơ quý, sẵn có ở nông trang, người nông dân không phải bỏ tiền mua. Phân heo nhiều chất dinh dưỡng, nếu đã được ủ hoai bón cho cà phê rất tốt.

Hỏi: Sử dụng vôi với phân chuồng như thế nào sao cho hiệu quả? Đất chua dùng phân lân được không?

(Trần Ngọc Trị, Xóm 4, thôn 8A- xã PơnĐrang -Krong Buk)

Đáp: Khi ủ phân chuồng tươi cho hoai mục người ta thường đưa thêm chất độn chuồng và lân, vôi vào. Vôi có các dụng trung hoà bớt độ chua do các acid hữu cơ sinh ra trong quá trình phân giải của đống ủ, còn làm tăng thêm hàm lượng Ca trong phân hữu cơ sau khi hoai mục.

- Khi bón vôi ngoài đồng thường bón với số lượng lớn nên bón riêng, không bón chung với phân chuồng.

- Đất chua nên dùng lân nung chảy, đây là loại phân kìêm. Ngoài lân ra còn có Ca và Mg có thể làm đất bớt chua.

Hỏi: Cà phê già cỗi nếu ghép cải tạo thì cà phê vối hay cà phê mít hiệu quả hơn?

(Nguyễn Văn Viện, Số 56 Buôn KaNa B - xã CưMgar - Huyện CưmGar)

Đáp: Vườn cà phê vối hay mít có năng suất thấp nhưng bộ rễ còn khoẻ có thể cưa đi để ghép cải tạo. Đối với vườn cà phê vối thì thường vào khoảng dưới 25 năm. Sau khi cưa, ghép các dòng cà phê vối chọn lọc năng suất cao, chống bệnh rỉ sắt vào thì hiệu quả hơn. Đó là các dòng TR4, TR5, TR6, TR7, TR8, TR9, TR11, TR12, TR13 do Viện Khoa học kỹ thuật Nông Lâm Nghiệp Tây Nguyên chọn lọc. Không ai ghép cà phê mít lên gốc cà phê vối vì giá trị kinh tế cà phê mít thấp hơn cà phê vối.

Hỏi: Cà phê già cỗi trồng lại không biết nên chọn giống nào?

(Trần Thành Công, Thôn 2 - Xã Hòa Xuân – Tp.BMT)

Đáp: Trước khi trồng lại ông phải cho đất nghỉ tối thiểu 2 năm và luân canh với các loại cây trồng khác để cắt đứt nguồn nấm bệnh, tuyến trùng gây hại cho cà phê. Cùng với việc luân canh hằng năm đều phải cày sâu phơi đất vào mùa khô và lấy cho hết rễ cà phê còn trong đất để đốt, tiêu hủy.

- Trồng lại ông có thể trồng bằng cây cà phê ghép các dòng vô tính được Viện Tây Nguyên chọn lọc: TR4, TR5, TR6, TR7... Trồng đại trà trên một quần thể rộng thì không nên trồng 1 dòng mà nên trồng hỗn hợp 3-5 dòng để sự thụ phấn thụ tinh của cà phê vối được thuận lợi.

- Ông cũng có thể trồng cây cà phê con nhân giống từ hạt chọn lọc. Hạt được sản xuất từ các vườn sản xuất hạt giống chọn lọc. Hạt giống có thể mua tại Viện Khoa học kỹ thuật Nông Lâm Nghiệp Tây Nguyên để về ươm. Địa chỉ Viện là: 53 Nguyễn Lương Bằng, TP. Buôn Ma Thuột.

Hỏi: Trộn Zn, Mg, Ca, với SA, Ure, Kali có tác hại gì cho cà phê không?

(Trần Đông Hùng, Thôn 13 Nông trường 719 - Xã Eakli - Krongpak)

Đáp:

- Trong các chất nói trên chỉ có Ca (có trong vôi, lân nung chảy) không nên trộn với Ure vì sẽ xảy ra phản ứng hoá học làm mất N.

- Các loại còn lại có thể trộn được tuy vậy nếu trộn các loại phân trên không theo tỷ lệ cân đối phù hợp với cà phê thì trước hết là làm giảm hiệu quả kinh tế của phân bón và đôi khi gây hại cà phê do không đáp ứng đủ nhu cầu hay gây dư thừa về một chất dinh dưỡng nào đó.

Các loại phân NPK Đầu Trâu chuyên dùng cho cà phê ngoài tỷ lệ NPK hợp lý ra còn có phối trộn đầy đủ các chất trung vi lượng cần thiết cho cà phê (TE), điều này giúp người nông dân tránh được việc phối trộn mất cân đối. Sử dụng bón phân cân đối không những giúp cho cây cà phê sinh trưởng phát triển tốt mà còn giữ ổn định năng suất cho những năm sau:

Quy trình bón phân Đầu Trâu cho cây cà phê:

- Mùa khô: 200-300kg/ha/lần phân Đầu Trâu mùa khô, bón từ 1-2 lần tùy theo sức khỏe vườn cây.

- Đầu mùa mưa: 400-600kg/ha Đầu Trâu TE+Agrotain Cà phê hoặc 500-700kg/ha NPK 16.16.8.13S+TE Đầu Trâu.

- Giữa mùa mưa: 600-800kg/ha NPK 16.8.16.13S+TE Đầu Trâu hoặc NPK 16.16.13+TE Đầu Trâu.

- Cuối Mùa mưa: 600-800kg/ha NPK 16.8.16.13S+TE Đầu Trâu hoặc NPK 16.16.13+TE Đầu Trâu.

Cách Bón: Vét bồn, rạch rãnh xung quanh và cách vành tán lá cà phê 10cm, rải phân vào rảnh, lấp đất để giảm thất thoát phân.

Lưu ý: Lượng bón trên chỉ áp dụng cho vườn cà phê năng suất khoảng 3 tấn nhân/ha. Nếu vườn cà phê có năng suất đạt tăng thêm 1 tấn nhân thì cần bón lượng phân tăng thêm từ 100-150kg/ha.

Hỏi: Phân bón lá xịt vào sáng sớm có được không? Có thể pha trộn phân bón lá với phân đạm để phun được không?

(Nguyên Mộng Hoà, Thôn 7 - Xã CưMôt - Ea H’leo)

Đáp: Để việc phun phân bón lá có hiệu quả cao, phân được phun vào lúc đất đủ ẩm, cây ở trạng thái tươi. Phân thường được phun buổi sáng sớm đã tan sương hay chiều mát, lúc này các khí khổng trên lá cây mở để phân xâm nhập vào cây dễ dàng. Nếu phun lúc nắng gắt, phần lớn các khí khổng trên lá cây đóng lại để ngăn sự thoát hơi nước nên phân bón lá khó đi vào trong cây, ít hiệu quả.

- Trộn phân bón lá với đạm (Urê) để phun được không?

Ure là đạm (N) có thể hoà loảng ở nồng độ 0,1% để tưới hay phun cho cây trồng. Trong phân bón lá thường đã được nhà sản xuất phối trộn N, P₂0₅, K₂0 và các chất trung vi lượng cần thiết nên bạn không nên trộn thêm Ure vào phân bón lá để phun. Chỉ khi nào bạn dùng riêng một loại trung vi lượng nào đó như Sulphat Zn, Sulphat manhê để phun cho cà phê thì có thể trộn thêm Uree. Tuy vậy, cũng không nên tự trộn nếu bạn không tính toán được nồng độ thích hợp, đề phòng cháy lá.

Có thể dùng Đầu Trâu 007 và 008 để phun 2-3 lần/năm, có đầy đủ cân đối các chất N, P₂0₅, K₂0 và các chất trung vi lượng cần thiết cho cà phê.

Hỏi: Bo, Zn, Fe bón chung hiệu quả không?

(Võ Quang Hải, Thôn 1/5 - Hòa Đông - Krongpak)

Đáp: Bo, Zn, Fe là các chất vi lượng cần thiết cho cây trồng. Ở vùng Tây Nguyên, đất chua có hàm lượng sắt (Fe) nhôm (Al) di động cao nên ít khi bị thiếu sắt. Bore và kẽm có thể bón chung với nhau. Tuy vậy cần lưu ý rằng đây là các chất vi lượng nên cây chỉ cần một lượng rất nhỏ. Các chất vi lượng cung cấp qua lá tỏ ra có hiệu quả hơn. Nếu bón vào đất thì bón 20-40kg/ha/năm phân ZnSO₄ (có 23% Zn) và 20-30 kg/ha/năm Borax (Borax có 11-20% ).

Hỏi: Phân bón cho cao su bón cho cà phê có hiệu quả không?

(Đoàn Viết Sửu, Số 106 - Thôn Hòa Trung - Hòa Đông - Krongpak)

Đáp: Có hiệu quả tốt, vì tỷ lệ chất N,P,K cây cà phê lấy đi qua trái và cao su lấy đi qua mủ gần giống nhau, chỉ khác nhau về số lượng. Giới thiệu với anh công thức và liều lượng phân bón cho cao su qua các năm:

Loại phân và liều lượng phân bón cho cao su (kg/ha/năm)

Năm tuổi	Loại phân NPK	Kg/ha/năm
Trồng mới (bón thúc) Năm 1 Năm 2 Năm 3 đến năm 6 Kinh doanh	20-20-15 hay 16-16-8 20-20-15 hay 16-16-8 20-20-15 hay 16-16-8 16-16-8 20-10-20 hay 16-8-16	40-50 150-200 200-300 300-600 700-1000

Riêng đối với cây Cao su kinh doanh, Công ty CP Phân Bón Bình Điền có sản phẩm 16.6.18 + TE chuyên dùng cho Cao su kinh doanh với lượng bón như sau:

Đợt 1: Đầu mùa mưa: Bón 250 – 300kg/ha.

Đợt 2: Giữa mùa mưa: 300-350kg/ha.

Đợt 3: Cuối mùa mưa : 300-350kg/ha.

Hỏi: Cà phê năm 2 phát cành đi để cho ra cành mới được không?

(Lập Hùng, Thôn 1 - Xã Đăk Win - Cưjut - Đăknông)

Đáp: Không.

Năm thứ hai chỉ mới có các cặp cành cơ bản. Cành cơ bản là cành mọc từ thân chính của cây cà phê. Nếu phát hay cắt bỏ các cành cơ bản này vào sát thân chính thì cành cơ bản sẽ mất đi vĩnh viễn, không mọc lại cành nào nữa từ thân tại vị trí này. Có lẽ ý bạn muốn hỏi là bấm ngọn cành để kích thích ra nhiều cành thứ cấp trên cành cơ bản đó chăng?

Ra cành thứ cấp nhiều hay ít, sớm hay muộn sau khi trồng phụ thuộc nhiều vào đặc tính giống. Các dòng vô tính chọn lọc ngày nay (các dòng TR....) ra cành rất khoẻ. Nếu bạn chăm sóc vườn cà phê tốt sau khi trồng, tưới nước, bón phân đầy đủ thì không cần phải làm động tác bấm cành cơ bản để kích thích ra cành. Cây có thể tự ra cành thứ cấp. Việc hãm ngọn cà phê sớm vào khoảng 1,3-1,4m tuỳ theo chế độ chăm sóc cũng giúp cành cơ bản tự ra cành thứ cấp vào năm thứ hai mà không cần phải bấm (hay phát) các cành cơ bản. Khi hãm ngọn sớm, dinh dưỡng sẽ tập trung nuôi ít cành cơ bản hơn. Cành cơ bản mập, khoẻ sẽ dễ ra cành thứ cấp hơn.