Nông dân hỏi, các Nhà Khoa học trả lời
Ông: Đoàn Thái Nhiên (Tổ 3 – Ấp Xẻo Tràm – Trà Côn – Trà Ôn – Vĩnh Long) hỏi:
- Tôi bón phân Ure, có bảng so màu lá lúa để biết dư đủ phân. Vậy những loại phân khác làm sao để biết bón dư hay thiếu?
- Ngoài lúa ra còn có cây trồng nào khác có sử dụng bảng so màu lá để bón phân không?
- Lúa bón dư thừa đạm, có cách nào để giải bớt lượng phân đã bón lỡ hay không?
-Trả lời: Màu lá đậm hay nhạt chủ yếu do hàm lượng chất N quyết định (P có đóng góp 1 phần nhưng không đáng kể). Vì vậy dù bón phân đơn hay phân NPK mà có chứa nhiều chất N thì màu lá cũng sẽ trở thành xanh đậm. Do đó bạn vẫn sử dụng bảng so màu lá được. Các loại cây trồng khác vẫn áp dụng nguyên tắc này được. Nhưng hiện nay người ta chưa chế ra bảng so màu cho các cây khác. Vì vậy bạn nên bón theo khuyến cáo của cán bộ khoa học là được. Khi bạn đã bón quá liều chất N cho lúa thì có một số cách chữa sau đây: 1/Rút nước phơi ruộng khoảng 1 tuần, để cho lúa giảm hút phân N lại, cây cứng cáp hơn, 2/Bạn bón tăng lượng kali, ví dụ bạn đã bón 50 kg kali thì bạn bón thêm 1 bao kali nữa, nếu bạn chưa bón thì bây giờ bạn bón khoảng 2 bao kali, có kali nhiều thì cây cũng hạn chế hút N, cây lúa sẽ cứng cáp hơn. Trường hợp bạn không có kali thì bạn dùng tro bếp hay tro cây các loại bón khoảng 400-500 kg/1.000m2, kết hợp rút nước phơi ruộng. Trong 2 cách nói trên nếu ruộng của bạn dễ điều tiết nước thì bạn rút nước phơi ruộng sẽ kinh tế hơn cả.
Ông: Võ Văn Mừng (Ấp Phú Bìnhx – Phú Thịnh – Tam Bình – Vĩnh Long) hỏi:
- Bón phân cho cây lúa được chia ra làm 3 đợt. Vậy cho hỏi mỗi đợt liều lượng và thời gian bón thế nào là tốt nhất?
- Trả lời: Trong 3 đợt này bạn chú ý N và Lân phân bố nhiều cho 2 đợt đầu, còn đợt 3 chú ý nhiều kali, giảm N và đặc biệt là lân. Nếu bạn dùng phân NPK Đầu Trâu thì quá đơn giản, vì liều bón đã có hướng dẫn trong tờ rơi. Còn nếu bạn dùng phân đơn, Ví dụ dùng 300 kg super lân hay lân Đầu Trâu, 4 bao ure trắng hay 3 bao đạm vàng 46A+ với 1 bao kali/1 ha thì cách bón như sau: i/Đợt 1 bón lót ( nếu lúa cấy) bón 200 kg lân, không bón N hay kali. Nếu lúa sạ, bón đợt 1: 200 kg lân 10-15 kg Kali+1 bao ure trắng hay 1bao ure vàng, đợt 2: 2 bao lân, 2bao đạm trắng hay 75 kg đạm vàng. Đợt 3 bón số đạm và kali còn lại. Nếu trong 3 đợt này bạn có dùng DAP thì chú ý trừ bớt lượng lân trong DAP để khỏi phải lãng phí. Giả sử bạn quyên trừ số lân trong DAP thì bạn chú ý trong DAP có 18% chất N bạn cần phải trừ đi để lượng N không vượt mức khuyến cáo. Chú ý rằng theo tập quán bạn bón lót 100% lân, bón kiểu này thì tiện lợi cho bạn nhưng hiệu quả sử dụng lân sẽ thấp nếu đất của bạn bị chua phèn, chia ra bón thúc 2 lần có hiệu quả cao hơn nhưng có thể bạn chưa quen, nên ngại, bạn cố làm theo vài lần sẽ quen. Nếu bạn ngại thì dùng phân bón Đầu Trâu sẽ vô cùng đơn giản.
GS. TS Mai Văn Quyền