Nông dân hỏi, các Nhà Khoa học trả lời
Ông: Huỳnh Văn Thủy (Ấp Bình Thạnh, Bình Phú, Cai Lậy, Tiền Giang) hỏi:
- Tôi sử dụng phân Đầu Trâu 46P+, 46A+ và phân Kali. Muốn giảm giá thành thì phải sử dụng như thế nào?
- Công thức phân Đầu Trâu lúa 1 và lúa 2 có giống công thức phân mới TE A1 và TE A2 không? Cách bón phân mới như thế nào?
- Trả lời: Khi bạn dùng 2 loại phân này, nếu đất của bạn là phù sa được bồi hàng năm, thì lượng kali bón vào chỉ cần rất ít, có thể 2 năm bón 1 lần cũng được. Dĩ nhiên có kali thì sẽ ổn định năng suất hơn, yên tâm hơn khi lỡ bón quá liều phân N. Giả sử bạn chỉ dùng 2 loại 46P+ và 46A+ thì bạn đối chiếu với Urê thường và DAP thường. Về số lượng bạn giảm xuống khoảng 30%. Ví dụ, bạn phải bón 4 bao Urê thường thì nay bạn chỉ bón 3 bao 46A+ và nếu bón 2 bao DAP thường thì nay chỉ bón 1,5 bao 46P+. Như vậy là bạn đã giảm lượng bón của cả 2 loại phân này khoảng 30%. Giả sử giá tiền từng kg phân có chênh nhau nhưng khi giảm đến 30% thì tổng chi phí sử dụng 2 chủng loại phân này vẫn thấp hơn dùng phân thường, đặc biệt là sâu bệnh giảm nên giảm chi phí thuốc sâu, chất lượng nông sản tốt hơn nên giá bán cao hơn. Mỗi thứ đóng góp một ít vào lợi ích kinh tế của ta.
Về cơ bản thì công thức phân A1 và A2 dựa trên loại phân cũ nhưng có thay đổi về tỷ lệ và hàm lượng cũng như thành phần mới rất quan trọng nên các chủng loại phân này có chất lượng cao hơn. Ví dụ ngoài Agrotain nay có thêm Avail, Penac-P, vắng mặt S, dùng công nghệ hóa lỏng để chế phân nên chất lượng hạt phân, màu sắc, hình dáng cũng đẹp, tan nhanh, nâng cao hiệu quả sử dụng phân cao hơn.
Ông: Hà Công Phương (Ấp Tân Hiệp, Tân Long, Măng Thít, Vĩnh Long) hỏi:
- Biện pháp nào giảm giá thành sản xuất lúa?
- Nếu sử dụng bộ sản phẩm phân Đầu Trâu A-A thì có cần bổ sung thêm các chất trung vi lượng không?
- Xử lý rơm rạ sau thu hoạch như thế nào để cung cấp đủ chất dinh dưỡng cho đất và tránh ngộ độc hữu cơ?
- Trả lời: Để giảm giá thành sản xuất lúa cần phải tính đến giảm mọi chi phí đầu tư, bao gồm giống, làm đất, phân bón, thuốc trừ sâu bệnh cỏ dại và thu hoạch, phơi sấy bảo quản. Nói giảm tức là không sử dụng vượt mức cần thiết, nhưng không đầu tư thiếu hay không đủ.Ví dụ giống, cần dùng giống xác nhận, có tỷ lệ thuần cao, tỷ lệ nảy mầm cao và mật độ vừa phải.Ví dụ chỉ cần 8-10 kg giống/1.000m2 (Ở Miền Bắc chỉ sạ 4 kg/1.000m2), áp dụng quy trình IPM triệt để, chỉ sử dụng thuốc khi cần và dùng thuốc đúng bệnh, đúng liều.Về phân không dùng quá thừa phân, đặc biệt là phân đạm (làm theo đúng khuyến cáo), cần tăng cường sử dụng cơ giới hóa nhất là khâu thu hoạch, vận chuyển. Công việc kể ra thì nhiều, bạn sẽ có kế hoạch thì sẽ biết giảm vào khâu nào là hợp lý.
Dùng phân A-A bạn không cần bổ sung thêm bất cứ loại phân nào khác. Trung vi lượng đã có đủ trong phân rồi.
Về xử lý rơm rạ, nếu ruộng xa nhà, để tiết kiệm công, bạn đào hố vừa phải ở gốc ruộng, hố rộng vừa đủ cho số rơm rạ của ruộng, sắp rơm rạ theo từng lớp, rắc khoảng 1-2% phân lân các loại. Hòa dung dịch trichoderma, tưới lên từng lớp đống ủ, giẩm cho chặt. Cuối cùng bạn lấp bùn cho kín, bảo đảm nhiệt độ đống ủ đạt 50-60oC. Nếu có điều kiện khoảng 15 ngày 1 lần tưới nước phân heo, bò lên đống ủ. Nếu bất tiện có thể hòa phân đạm, liều pha chỉ cân 10-20g/lít tưới đều. Nếu ruộng làm 2-3 vụ lúa thì vụ này ủ để dùng cho vụ sau là tốt nhất. Nếu ruộng gần nhà thì mang rơm rạ về nhà ủ cho tiện chăm sóc. Khi sử dụng, bạn vận chuyển sản phẩm đã ủ rắc đều rồi cày vùi, bừa lại cho kỹ rồi gieo sạ. Nếu sử dụng 1-2% phân lân để ủ thì bạn không cần bón thêm phân lân khi gieo sạ. Bạn tính nếu bạn đạt được 5 tấn thóc/ha thì bạn sẽ có khoảng 5 tấn rơm rạ khô/ha. Nếu 1 ha liền thửa thì bạn ủ 4 gốc, mỗi gốc 1 hố để khi vận chuyển rơm hay phân cũng đở tốn nhiều công, còn nếu có nhiều thửa thì mỗi thửa có 1 hố là vừa.
GS. TS Mai Văn Quyền